De Ontzag-paradox van Generatie Z

Volgens TMA verwijst de drijfveer Ontzag naar de mate waarin iemand anderen en hun prestaties bewondert, respecteert en tegen hen opkijkt. Mensen met het talent 'respectvol' hechten veel waarde aan hiërarchie en laten zich graag inspireren en adviseren door degenen die ze bewonderen. In tegenstelling, mensen met het talent 'gelijkwaardig' worden minder snel geïmponeerd door de status of prestige van anderen. In de talentdata zien we dat Generatie Z gemiddeld 16% hoger scoort op Ontzag dan de norm, terwijl Babyboomers 8% lager scoren (zie Figuur 1).

Een mogelijke verklaring voor deze paradox is de verschuiving van wat als autoriteit wordt beschouwd. Sociale media platforms zoals Instagram, TikTok en YouTube hebben geleid tot de opkomst van influencers en beroemdheden, die door Generatie Z worden gezien als moderne autoriteitsfiguren. Influencers vervullen de rol van rolmodel en bron van inspiratie, die vroeger vaak door traditionele gezagsdragers zoals ouders, leidinggevenden, leraren of politici werd ingenomen. Deze verschuiving verklaart mogelijk waarom Generatie Z zich gemakkelijker kritisch uitlaat tegenover politieke besluiten of mondiger is tegenover leidinggevenden, terwijl ze wél opkijken naar personen als Enzo Knol en zich graag laten inspireren door een Greta Thunberg. 

Dit verklaart echter nog niet volledig waarom de jongere generatie hoger scoort op de drijfveer Ontzag dan oudere generaties. Onderzoek toont aan dat zelfvertrouwen een belangrijke factor kan zijn. Uit studies blijkt dat zelfvertrouwen een stuk lager is in de jongvolwassenheid (tussen de 18 en 25 jaar) dan in de latere volwassenheid (rond de 60 jaar) (Orth, Trzesniewski & Robins, 2010). Personen met minder zelfvertrouwen kijken eerder op naar anderen en bewonderen hen (Suls, Lemos & Stuart, 2002).

Daarnaast bevindt Generatie Z zich nog in de formatieve fase, waarin ze bezig zijn met het vormen van hun identiteit en hun plaats in de wereld. Het hebben van een rolmodel kan hen helpen bij het navigeren door deze periode van groei en verandering. Oudere generaties hebben daarentegen al meer levenservaring opgedaan en hebben vaak een lange weg afgelegd in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Hierdoor hebben zij zelf meer verantwoordelijkheid en gezag verworven, wat hun behoefte om tegen iemand op te kijken vermindert.

Voor organisaties is het belangrijk te begrijpen dat de perceptie op autoriteit aan het veranderen is. Respect op de werkvloer is niet langer uitsluitend gebaseerd op formele hiërarchieën. In plaats daarvan zijn persoonlijke integriteit, authenticiteit en de effectiviteit van leiderschap belangrijke factoren (Lazányi & Bilan, 2017). Dit zijn ook juist de aspecten die moderne autoriteitsfiguren aantrekkelijk maken. Organisaties kunnen hierop inspelen door open en transparant te zijn over bijvoorbeeld de bedrijfsvoering, het beleid en de beslissingen die worden genomen. Daarnaast doen leidinggevenden er goed aan om hun eigen ervaringen, uitdagingen en kennis te delen met jonge medewerkers, zodat zij daardoor geïnspireerd worden. Door een cultuur te bevorderen waarin openheid, betrokkenheid en continu leren centraal staan, kunnen organisaties niet alleen respect ene bewondering op de werkvloer cultiveren, maar ook een inspiratiebron zijn voor de jongere generaties. 

Ben je benieuwd naar het laatste artikel over de 'generatie-talenten'? Houd dan onze LinkedIn pagina in de gaten!